Inleiding

Het EuROTop Zwartboek Politieoptreden is een gezamenlijke produktie van het Autonoom Centrum, buro Jansen & Janssen en de arrestantengroep.
Na de gebeurtenissen rond de Eurotop in Amsterdam is begonnen met het verzamelen van klachten over het politieoptreden en de behandeling in de gevangenis. Nu, op 1 juli, krap twee weken na de Eurotop zijn er 230 klachten binnen gekomen. In dit Zwartboek een eerste inventarisatie van de enorme hoeveelheid verhalen, en een voorlopig statistisch overzicht van wat mensen is overkomen.
De aard van de klachten maakt duidelijk dat mensen niet alleen zonder aanleiding van de straat zijn geplukt, maar ook dat er sprake is van systematisch slechte behandeling van arrestanten.

Het politieoptreden tijdens de Eurotop heeft veel losgemaakt. De verontwaardiging over de massale arrestaties versmalde echter al snel tot kritiek op de juridische gronden, aangevoerd voor het oppakken van een volledige demonstratie in de Spuistraat. Tijdens het spoeddebat in de Tweede Kamer bleek alleen het middel -de aanwending van artikel 140 WvSr- ter discussie te staan. Over het doel -een eind maken aan de ernstige verstoringen van de openbare orde- waren alle fracties het eens.
Hoofdofficier van Justitie Vrakking heeft zo vaak geroepen dat er sprake was van ernstige bedreiging van de openbare orde, en dat is zo dikwijls klakkeloos overgenomen door de media, dat de geschiedenis met terugwerkende kracht herschreven lijkt te worden. Daarom in dit Zwartboek een uitgebreide chronologie van de gebeurtenissen, samengesteld op basis van verklaringen van mensen die erbij aanwezig zijn geweest. Om duidelijk te maken dat er meer argumenten zijn om kritisch te staan tegenover de preventieve arrestaties: er was Uberhaupt geen reden om mensen op te pakken, want er was nauwelijks iets gebeurd.
Bovendien dreigt vergeten te worden dat de actie zondagavond in de Spuistraat niet de enige massa-arrestatie was. Zaterdag mocht een groep van 120 Italianen die wilde deelnemen aan de Mars tegen de Werkloosheid, hun trein niet verlaten. De groep is uiteindelijk diep in de nacht op transport gezet, terug naar Italië. Een juridische grond voor deze gijzeling en daaropvolgende deportatie was er niet. Maandagavond werd op de Amstel de jubel-demonstratie collectief opgepakt. Overtreding van het demonstratieverbod in de noodverordening was de aanklacht, terwijl de groep zich buiten de veiligheidszones bevond. De juridische grond deed er eigenlijk niet toe, er werd maar wat uit de kast getrokken.
Deze drie massa-arrestaties maken samen met de mensonterende toestanden in de verschillende Huizen van Bewaring duidelijk dat er sprake was van een preventief oppakbeleid.
De klachten over de behandeling van arrestanten vormen het leeuwendeel van dit Zwartboek. Zonder afbreuk te doen aan deze schokkende verhalen, willen we met dit Zwartboek voorkomen dat het blijft bij individuele klachtafhandeling.
De grote vraag blijft hoe het zo ver heeft kunnen komen.
In de bijdrage 'Opgeruimd staat netjes' wordt een analyse gemaakt van het bewijsmateriaal dat bij het kort geding tegen de internering moest aantonen dat het pand Vrankrijk een criminele organisatie is: dat was voor een serieuze artikel 140-aanklacht uitermate mager. Hoe het beleid van preventieve oppak-acties aan het publiek is verkocht blijkt uit een selectie citaten van autoriteiten in de media: klinkklare nonsens en pure leugens. Mis- schien moet de verklaring voor dit harde, en voor Nederland uitzonderlijke beleid gezocht worden in de toenemende Europese samenwerking op het gebied van openbare orde. Daarover gaat de laatste bijdrage.

Het politieoptreden rond de Eurotop in Amsterdam moet in de brede context van dit Zwartboek worden onderzocht. Individuele afhandeling van klachten en genoegdoening is onvoldoende. Een onafhankelijk onderzoek is noodzakelijk om besluitvorming die heeft geleid tot dit preventief oppakbeleid kritisch te beoordelen. Met die informatie in de hand kunnen de verantwoordelijken aangewezen en er op afgerekend worden.