Verslag van het gesprek van de Commissie voor de politieklachten met piketfunctionaris / observant.

Vrijdag 26 september 1997

Aanwezig: de piketfunctionaris [observant]; de heer D. Samkalden, mevrouw P.M. Vollebregt (Commissie); de heer J. Mul, de heer M. Duker (Secretariaat)

Gesprekspartner

De observant had piketdienst voor alles wat er gebeurde buiten de Eurotop om. Bij Vrankrijk echter bestond behoefte aan 'beleidsogen' op straat. In overleg met de korpsleiding zou de observant dan buiten de linies moeten observeren. Over wat hij gezien heeft, is door hem proces-verbaal opgemaakt.

Zaterdag 14 juni 1997: observatie bij Vrankrijk

Op zaterdagavond observeerde de observant bij het pand Vrankrijk. Er vond daar een bijeenkomst plaats die de aard van een feestje had. Er werd extreem veel gedronken. Er liepen ook buiten het pand zeer beschonken personen rond. Voorbij komende politieauto's werden bekogeld met allerlei voorwerpen. Er is overwogen om de ME te laten schoonvegen. Maar toen het rustiger begon te worden, heeft de observant aan Wagenaar geadviseerd om de ME niet te laten optreden.

Zondag 15 juni 1997: observatie bij Vrankrijk

Op zondag had de observant zich opgesteld in de steeg tegenover Vrankrijk. Hij zag dat mensen in Vrankrijk hun gezicht zwart maakten. Hij zag veel bivakmutsen, die volgens de observant heel bewust werden uitgedeeld en opgezet. Dat na de aanhoudingen is gebleken dat er niet zo veel bivakmutsen waren, is volgens de observant niet verwonderlijk. Er waren vele mogelijkheden om zich ervan te ontdoen. De actievoerders konden bijvoorbeeld, toen ze later bij de insluiting massaal op straat gingen zitten, hun bivakmutsen ongemerkt in de rioolputten weggooien. Binnen in het pand bij de deur stond iemand die personen controleerde als ze Vrankrijk in wilden. Sommigen werden niet toegelaten.

Er kwamen geen specifieke opdrachten uit het operationeel centrum. De observant had als taak te kijken hoe de situatie in en rond Vrankrijk zich ontwikkelde en dit te melden aan het beleidscentrum. Hij is tot twee keer toe opgeroepen om bij een houseparty in het oostelijk Havengebied poolshoogte te nemen. Dit heeft bij elkaar niet meer dan drie kwartier geduurd.

De meest gewichtige bedreiging van de kant van Vrankrijk kwam toen de observant personen in Vrankrijk boorde roepen: 'we pakken de winkels, we pakken de Bijenkorf'. De observant had sterk het gevoel dat de personen in Vrankrijk niet uit waren op een vredige demonstratie, maar het conflict wilden opzoeken. Tot verbazing van de observant zelf staan deze kreten niet vermeld in zijn proces-verbaal. Hij heeft het horen van de kreten wel gemeld aan de korpsleiding. Overigens was hij niet op de hoogte van een receptie in de Nieuwe Kerk.

De observant geeft aan dat hij regelmatig te maken heeft met een bepaald groepje notoire actievoerders. Deze heeft hij ook in en buiten Vrankrijk herkend. Hij komt diezelfde gezichten tegen bij 'fietsdemonstraties' en bij het grenshospitium. Hij verwacht ze ook weer tegen te komen bij Ruigoord.

De observant heeft zondagavond aan de korpsleiding meegedeeld dat als er niets zou gebeuren er een massaal conflict zou ontstaan. Dit deed hij op het moment dat de ME zich klaar maakte voor insluiting van de groep. Hij is toen richting Nieuwezijds Voorburgwal naar zijn auto gegaan en heeft daar per mobilofoon gehoord dat de ME daadwerkelijk ging insluiten. Hij zegt niet te weten dat er 's ochtends door het beleidscentrum al is besloten om aan te gaan houden op grond van artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht. Zelf is hij van mening dat er wellicht beter op grond van de APV aangehouden had kunnen worden (onaangekondigde demo, bivakmutsen).

Toen de aanhoudingseenheid overging tot aanhouden, heeft de observant rondgelopen om toezicht te houden op het politieoptreden. De observant geeft toe dat het boeien af en toe moeilijk was. De aanhouding verliep verder netjes.

De observant benadrukt dat hij vrouwelijke agenten in burger heeft zien rondlopen bij de aanhoudingen.

Hij bevestigt tevens zijn gedragingen die door bewoners van Keizerrijk op video zijn vastgelegd. Op dat moment had hij de indruk dat de actievoerders met voorwerpen gingen gooien. Hij heeft hen gewaarschuwd dat als dat zou gebeuren, de politie binnen zou vallen om over te gaan tot aanhouding. De situatie speelde zich af tijdens de insluiting door de ME boven café O'Reilly's in de Paleisstraat.

Afsluiting

Aan de observant zal een verslag van het gesprek worden toegezonden.

Goedgekeurd: