Verantwoording

Inleiding

Conclusies

De statistieken

Imago opgepoetst?

Chronologie gebeurtenissen

Het verhaal 1

Arrestaties Spuistraat

Bijlmerbajes

Jubeldemo

Diverse arrestaties

Het verhaal 2

Heerhugowaard

Politiebureau's

Hoogeveen

Zutphen

Mishandeling

Sexuele intimidatie

Medische behandeling

Het verhaal 3

Behandeling divers

Uitzetting en vrijlating

Vrijlating in Nederland

Het arsenaal

Niet teruggegeven

Opgeruimd staat netjes

Hoe verkoop ik het?

Amsterdam als proeftuin?


EU rot op juli 1997

Chronologie gebeurtenissen

Rond de Eurotop zal gedemonstreerd worden door een grote verscheidenheid aan actiegroepen en individuen, zoveel is vantevoren duidelijk. En dat moet kunnen, want in Amsterdam kan veel, is de boodschap die burgemeester Patijn uitdraagt.
De noodverordening, vlak voor de top bekend gemaakt, verbiedt demonstraties in de veiligheidszones (spergebieden) rond de vergaderplaatsen en hotels van de Euroleiders. Maar, zo verzekert Patijn op de lokale televisie AT5, de politie zal niet optreden tegen demonstraties of bijvoorbeeld wegblokkades buiten de veiligheidszones.
De eerste onrust ontstaat over de aankondiging van de 'Chaosdagen'. Een internationaal verspreid pamflet roept op deze dagen (die de voorgaande jaren in het Duitse Hannover tot rellen leidden) nu in Amsterdam te houden en wel tijdens het weekeinde voor de Eurotop. Op het programma staat onder andere het lila schilderen van het Paleis op de Dam en het platbranden van politiebureau's.
In activistenkringen wordt het pamflet beschouwd als een goeie grap, en ook politie woordvoerders en burgemeester Patijn beweren het niet al te serieus te nemen. Deson danks start de politie een onderzoek naar de verspreiders van het pamflet. Rechercheurs, o.a. een koppel dat zich Henk en Jolanda noemt, bezoeken een serie (kraak)panden in het centrum van de stad, maar ook in de Schinkelbuurt en zelfs in Nijmegen. De bewoners krijgen de waarschuwing geen buitenlandse gasten onderdak te verlenen. Het negeren van dit dringende verzoek kan ontruiming van het betreffende pand tot gevolg hebben. Wie problemen heeft met Duitse punks kan Jolanda en Henk altijd bellen op 06 5390 1792 en een boodschap achterlaten voor de politie.

Woensdag 11 juni.

Voordat de eigenlijke top begint laat politie van Den Haag zien wat demonstranten te wachten staat.
Een groep wandelaars die deelneemt aan de Euromarsen tegen Werkloosheid wil de trein nemen. Het plan is om van Den Haag naar Leiden zwart te rijden uit protest tegen de armoede in Europa. Op het station probeert de politie te voorkomen dat ze de trein in stappen. Wanneer de demonstranten toch doorzetten, slaat de politie met de lange wapenstok op hen in. Een wandelaar loopt een gebroken arm op, een ander krijgt een stokslag in het gezicht waardoor zijn bril breekt en hij een bloedende wond oploopt.

Vrijdag 13 juni

Drie dagen voor de offici‰le Eurotop gaan de tegen-activiteiten van start. Donderdag begint de 'Top van Onderop' een conferentie van milieugroepen, derdewereld-activisten en de vrouwenbeweging in het Vrouwenhuis.
Vrijdag om 18.00 uur begint het eerste programmapunt van de gevreesde Chaosdagen: Verzamelen op de Nieuwmarkt. Onder toeziend oog van de politie en internationale pers gaat een handjevol punks aangevuld met hippies en oude krakers bier liggen drinken op de Nieuwmarkt. Nadat de toeschouwers zijn vertrokken staat een verzameling van ongeveer 100 mensen op en loopt richting Nederlandse Bank. Onderweg sneuvelen enkele vlaggestokken met Europese vlag en ook wordt één ruit ingegooid bij het Franse consulaat. De politie reageert direct met grote hoeveelheden ME. Busjes met stillen worden richting de groep gedirigeerd met een flink aantal hardhandige arrestaties als resultaat. De groep demonstranten valt uit elkaar en wordt in subgroepjes de stad doorgejaagd door ME en rechercheurs in overvalwagens. De politie verklaart 17 mensen te hebben gearresteerd. Volgens ooggetuigen zijn dit er veel meer geweest, zo rond de vijftig.

Zaterdag 14 juni

Om 13.00 u. verzamelen zich tienduizenden mensen uit heel Europa op de Dam om tegen armoede en werkloosheid te demonstreren.
Op het station wordt een roodzwarte vlag in beslag genomen omdat het tijdens de Eurotop verboden is anarchist te zijn, volgens de betrokken politieagent. De politie houdt nauwlettend groepjes punks in de gaten.
De demonstratie vertrekt ruim anderhalf uur later dan gepland, omdat gewacht moet worden op de treinen van Italiaanse kameraden met vertraging. Wanneer de massa zich in beweging zet blijkt een stoet van 50.000 mensen het hele centrum van Amsterdam te vullen.
Onderweg doet zich een aantal confrontaties met de politie voor. Er sneuvelen enkele vlaggenmasten met Eurotop-vlaggen, maar via de politie-scanner blijkt het beleid om daar niet tegen op te treden. Op het Weteringcircuit aangekomen doet een groep van enkele honderden demonstranten een symbolische poging om richting Nederlandse Bank te lopen. Ze willen links af in plaats van rechts de Weteringschans op. De aanwezigheid van politie met de platte pet blijkt voldoende om dit te voorkomen. Na wat geschreeuw van leuzen zakt de opgelopen spanning als de groep zich weer bij de stoet begint aan te sluiten. Op dat moment maakt de politie een arrestatie en slaat de vlam alsnog in de pan. De politie doet een korte charge met de lange lat en verdwijnt in busjes omdat er teruggegooid wordt met blikjes, flesjes en een enkele steen. Een ME-linie komt naar voren en begint direct te chargeren. Een ME-bus en een stillenbus rijden wild van achteren op de wegrennende mensen in. De rust keert weer als de ME zich terugtrekt en de stoet gewoon door kan lopen.
De demonstratie heeft verder een rustig verloop. Op het Leidseplein sneuvelen twee ruiten van een bank en bij het hoofdbureau van politie wordt een lege politiebus omgegooid. Als dat incident ruim voorbij is komen busjes ME de demonstratie ingescheurd. Een linie formeert zich haastig over de lengte van de Marnixstraat voor het hoofdbureau. Er volgt een charge haaks op de demonstratie. Hierbij worden ongeveer driehonderd mensen tussen de rest van de demonstratie uit geslagen.
Een deel van deze groep wordt over de brug van de Lijnbaansgracht de Jordaan in gedreven, de Elandsgracht op tussen winkelend publiek. De ME-linie op de brug raakt vervolgens ingesloten omdat het vervolg van de demonstratie het gat in de stoet gewoon weer opvult. Kennelijk in paniek wordt er hard geslagen, en ook toeschouwers raken betrokken. Een voorbijganger -hij stond met vrouw en kind langs de kant te kijken- raakt zo ernstig gewond dat hij met een ambulance wordt afgevoerd. Hij heeft via zijn advocaat inmiddels een aanklacht wegens poging tot moord ingediend.
Er wordt niemand gearresteerd. De felheid van het optreden roept de nodige reacties op. Vanuit de demonstratie wordt met spullen gegooid, maar ook vliegen toekijkende buurtbewoners de politie aan. De ME veegt vervolgens een stuk Marnixstraat voor de parkeergarage leeg en stelt zich daarna op de hoek Rozengracht-Marnixstraat op. Een deel van de demonstratie moet door deze 'fuik' heen zodat de politie de passerende mensen kan bekijken. Over de politieradio is te horen dat men overweegt 'de groep die voor problemen zorgt' in te sluiten en op te pakken. Hoe men dacht deze te kunnen scheiden van de rest van de demonstranten blijft de vraag. Dat is waarschijnlijk de reden dat er van dit plan is afgezien.

's Avonds verklaren Klaas Wilting en burgemeester Patijn dat zij erg tevreden zijn, ze spreken van een paar kleine incidenten. 'Wanneer 50.000 mensen door de stad lopen gebeurt er altijd wel iets'. Kennelijk worden die incidenten -dan nog- niet al te zwaar opgevat.
Wanneer de demonstratie weer op de Dam aankomt blijkt dat er op het Centraal Station een grote groep Italiaanse demonstranten wordt vastgehouden. Een van hen vertelt op het podium hoe drieduizend Italianen demonstranten in verschillende treinen naar Amsterdam zijn gekomen. Een deel van de mensen mag op het station de trein niet uit omdat zij een coup‚ vernield zou hebben. Ze zitten uren vast in hun eigen trein, gegijzeld door ME'ers op het perron en op het spoor. Een andere groep wordt omsingeld op het plein voor het station. De hele groep wordt na enkele uren geboeid en in GVB-bussen afgevoerd naar de Bijlmerbajes. Intussen worden mensen die protesteren tegen de gang van zaken door de ME weggeslagen bij het station.
De Italianen worden enige tijd vastgehouden in de Bijlmerbajes, waar de politie begint met het fotograferen van de arrestanten. Na verloop van tijd verandert het plan en worden zij in GVB-bussen naar station Sloterdijk gebracht en op de trein gezet richting Italië. Zij zijn dan inmiddels niet meer gearresteerd, maar 'verplaatst' volgens de politie. In de tussentijd en in de vele uren die zij nog in de trein zullen zitten krijgen ze geen water of eten. Pas bij de Duitse grens krijgen zij stapels bevroren boterhammen. De politie meldt echter dat ze lunchpaketten (n.b. eten dat voor de ME bedoeld was, volgens het Korpsbericht) hebben gekregen 'want zo zijn we ook wel weer'.
Hoofdofficier van Justitie Vrakking verdedigt dit optreden met de woorden: "Als je zag wat er uit die trein kwam, dan weet je wat er gebeurd zou zijn".

De twee treinen die alle Italianen (ook de niet aangehouden kameraden) terug moeten brengen naar Italië hebben dan nog een lange reis voor de boeg.
De eerste trein vertrekt rond middernacht uit Amsterdam en staat nog uren stil op een verlaten rangeerterrein bij Maarn. De tweede trein vertrekt pas rond drie uur 's nachts uit Amsterdam. De inzittenden trekken zelf aan de noodrem om hun eis voor water en brood kracht bij te zetten. In Arnhem loopt de trein uren vertraging op omdat het station over de grens in Emmerich pas 's morgens weer bemand zal zijn. De commissaris van de Koningin wordt uit zijn bed gebeld om toestemming te geven voor de overnachting in de trein en bewaking door ME'ers met honden. Pas hier krijgen de inzittenden de bevroren broodpakketjes uitgereikt.
In Duitsland krijgt de trein de volgende morgen politiebegeleiding en worden de ramen geblindeerd met afplakfolie. In Mannheim loopt de spanning op doordat de politie van iedereen foto's en vingerafdrukken wil nemen. In Zwitserland verdwijnt de escorte weer. Uiteindelijk komt de eerste trein tegen tien uur 's avonds aan in Milaan, de tweede twee uur later vanwege motorpech in Italië. Ondanks druk uit het buitenland zien de Italiaanse autoriteiten geen reden de inzittenden van de trein aldaar alsnog te arresteren.

's Avonds houden ongeveer 100 mensen een lawaaiactie bij het hoofdbureau van politie om de arrestanten van de vorige dag te ondersteunen. Hierbij raken enkele auto's beschadigd. De persoon die de auto's bekrast wordt door mede-demonstranten weggesleurd en terechtgewezen.

De deelnemers aan de Euromarsen tegen Werkloosheid zijn vrijdag gastvrij ontvangen door de gemeente Amsterdam. Ze mogen burgemeester Patijn een hand geven en krijgen slaapruimte aangeboden in een sportzaal in de Staatsliedenbuurt. Wanneer zij uiteindelijk na de demonstratie van zaterdag moe in hun veldbed willen gaan liggen worden ze onaangenaam verrast. De gemeente Amsterdam heeft bedacht dat zij gastvrij wil zijn tot zaterdagavond en gooit onder het mom 'jullie demonstratie is afgelopen' de wandelaars midden in de nacht op straat. Een deel van hen vindt dit zo schandalig dat zij weigert op te stappen en wordt door de politie de sportzaal uitgeslagen.

iVoor zondagmiddag zijn drie demonstraties aangekondigd: de Legalize!-streetparty, de Erotop (demonstratie voor seksuele diversiteit) en een feest op het homomonument voor de erkenning van rechten van homo's en lesbo's.
De organisatie van de Legalize!-demonstratie was van te voren met de politie een route overeengekomen die zou eindigen bij het Mr. Visserplein, ver buiten alle spergebieden. Bij het begin van de tocht werd de route op last van de politie tot twee keer toe gewijzigd. De organisatoren werd met ME-optreden gedreigd als ze niet zouden gehoorzamen. De organisatie liet zich intimideren en ging akkoord met een route die vanaf het Centraal Station via de Prins-Hendrikkade rechtstreeks de stad uit zou lopen richting Oostelijk Havengebied voor het eindfeest. De demonstranten pikken dit niet en passeren tot twee maal toe zonder problemen een politie-linie door gewoonweg langs de afzetting te lopen. Zo bereikt de stoet uiteindelijk toch het Mr. Visserplein. Hier komt de stoet tot stilstand om op het plein verder te dansen. Patijn had immers beloofd dat dat mocht buiten de veiligheidszones. Helaas meldt de politie al snel dat er doorgelopen moet worden of dat anders de ME zal optreden. De groep loopt door. Terwijl het staartje van de stoet het plein verlaat komt vanuit de Jodenbreestraat ineens een colonne ME aangereden die uit hun wagens springen om te chargeren, maar niemand meer aantreffen. Zij zetten vervolgens de Jodenbreestraat af om te voorkomen dat mensen die boodschappen doen er nog door kunnen. Vervolgens wordt de straat schoongeveegd en vertrekt de ME weer.
Op de rest van de route zijn alle zijstraten en de IJ-tunnel geblokkeerd door een grote hoeveelheid ME, inclusief eenheden met traangaskarabijnen. Zij begeleiden de dansende menigte naar de Oostelijke Handelskade, waar verder gefeest mag worden.
De Erotop en het homofeest zijn een groot succes door de alom aanwezige pers. In de Spuistraat bij het caf‚ Vrankrijk is 's ochtends al veel politie-activiteit. De straat voor het pand staat vol met ME en arrestatie-eenheden terwijl voor het pand een vide- o-wagen van de politie iedereen registreert. De video-wagen wordt bekogeld met verf in een poging het filmen onmogelijk te maken.
Aan het eind van de middag begint de politie mensen te arresteren die Vrankrijk verlaten, om bijvoorbeeld een pak sinaasappelsap te kopen of om naar huis te gaan. Dit gebeurt niet in de directe omgeving van Vrankrijk maar meestal een paar straten verderop, kennelijk om het pand zelf niet te alarmeren. Een aantal van hen wordt van de fiets getrokken door een arrestatie-eenheid en geboeid en geblinddoekt met het hoofd tussen de knie‰n op de achterbank van een Mercedes of een ander merk duurdere middenklasser afgevoerd. Pas op het hoofdbureau mag de blinddoek af. Het verlaten van het pand Vrankrijk blijkt de verdenking van lidmaatschap van een criminele vereniging (art. 140 WvSr) op te leveren.

Om 21.00 u verzamelt zich voor Vrankrijk een groep mensen om een lawaai-demonstratie te houden bij het hoofdbureau. Al op de hoek van de straat wordt deze groep ingesloten door de ME, onder leiding van commissaris Riessen. De groep gaat zitten en de ME veegt de wijde omgeving schoon. Ook de pers wordt aanvankelijk op afstand gehouden, later wordt hen het filmen van mishandelingen door de politie moeilijk gemaakt. Iedereen wordt gearresteerd op verdenking van deelname aan een criminele vereniging en na een paar uur hardhandig afgevoerd in stadsbussen. Ook bemoeizuchtige of protesterende omstanders (buurtbewoners, mede-demonstranten) worden in één moeite door gearresteerd en lid gemaakt van de criminele organisatie.
Saillant detail is dat ex-arrestanten achteraf klagen over de dranklucht die rond een deel van de ME'ers hing.

Na het afvoeren van de arrestanten richting Bijlmerbajes worden alle afzettingen om 1 uur 's nachts opgeheven en gaan de toegestroomde sympathisanten en nieuwsgierigen naar het pand Vrankrijk om poolshoogte te nemen. Hiermee is de tweede criminele vereniging geboren en wederom wordt de buurt afgezet. Alle geparkeerde auto's in dit deel van de Spuistraat en in aangrenzende zijstraten worden weggesleept. Langzamerhand wordt duidelijk dat de politie een inval in Vrankrijk aan het voorbereiden is. Iedereen die naar buiten komt wordt alvast geboeid afgevoerd, weer op grond van artikel 140. Urenlang is er een soort staat van beleg van kracht. Aangesproken ME'ers weten niet beter dan dat er een inval zal volgen, ze zijn tot in de details voorbereid.
Om drie uur 's nachts worden de afzettingen opgeheven, maar de politie blijft dreigen met een inval. Op het allerlaatste moment wordt hiervan afgezien. De risico's voor de collega's en het gevaar voor de openbare orde waren uiteindelijk toch te groot, zo valt achteraf te lezen in het ambtsbericht van Hoofdofficier van Justitie Vrakking.
De arrestanten worden inmiddels over het hele land verspreid.
Diezelfde avond houden enkele zeer verdacht geklede personen zich op op de Dam. Zij springen over het hek en plaatsen 'verdachte pakketjes'. Een van hen wordt gearresteerd op deelname aan een criminele vereniging. Wanneer zij verklaart niets met Vrankrijk te maken te hebben is er sprake van zichtbare paniek bij de politie. Korte tijd later wordt zij vrijgelaten.

Maandag 16 juni

Met de start van de Eurotop is de binnenstad van Amsterdam veranderd in een vesting. Overal staan bussen agenten en ME, stillenbusjes scheuren af en aan en observatie-eenheden maken overuren. Op verschillende plekken in de stad verdwijnen mensen die willekeurig, op grond van uiterlijk, worden opgepakt als potenti‰le onruststokers. In de buurt van het Leidseplein worden zes personen gearresteerd, die zich ver van elke sperzone bevinden. Zij zijn op zoek naar de demonstratie van Koerden die op dat moment plaatsvindt en vragen verschillende agenten of zij weten waar die zich bevindt. Zij worden ingesloten door vijf ME-bussen en gearresteerd op verdenking van artikel 140.
Op het hoofdbureau bevestigt de hulpofficier tot ieders verbazing de 140-aanklacht. Een paar uur later wordt de aanklacht gewijzigd in overtreding van het samenscholingsverbod uit de noodverordening. Zij zitten in de cel met iemand die stickers plakte tegen Chirac en iemand die kranten uitdeelde op de Dam.

's Middags lopen tienduizend Koerden een demonstratie van het Centraal Station naar het Leidseplein om hun afschuw uit te spreken over de plannen om Turkije lid te laten worden van de EU. De ME sluit de Spuistraat aan de kant van het Koningsplein af om te voorkomen dat groepen Koerden vanaf het Leidseplein richting Vrankrijk lopen.

Die middag weet een groep milieu-activisten tot bij de hekken van de Nederlandse Bank te komen om te protesteren tegen het Europees milieubeleid. Wanneer ze naar Carr‚ willen trekken komen er zoveel ME en arrestatie-eenheden aanrijden dat de actievoerders het voor gezien houden.

Later op de middag is er een demonstratie tegen de Europese asielwetgeving. De bedoeling is om op de fiets zo dicht als mogelijk langs de Nederlandse Bank te fietsen om daarna verder te gaan naar het Grenshospitium, de gevangenis voor vluchtelingen illegalen in Amsterdam-Zuidoost. Hier zal een manifestatie worden gehouden. De demonstratie wordt begeleid door een grote hoeveelheid ME-wagens en bussen met agenten in burger. Bij de gevangenis vindt in de vroege avond een rustige manifestatie plaats.
Een half uur voor het eind van de manifestatie vindt er een wat vreemde arrestatie plaats, die veel weg heeft van een provocatie. Over de politie-radio is een gedetailleerd signalement te horen van een man die men wil arresteren. De bewuste man wordt gewaarschuwd, maar zegt nergens bang voor te zijn omdat hij nooit iets strafbaars heeft gedaan. Hij blijft in de buurt van een duidelijk als zodanig herkenbare groep rechercheurs in burger staan. Wanneer de manifestatie is afgelopen duiken plotseling twee arrestatie-eenheden op de man en voeren hem onder het oog van enkele honderden demonstranten af.
Even dreigt de vlam in de pan te slaan maar al snel gaan de demonstranten op huis aan.

Omstreeks tien uur 's avonds wordt er op de Nieuwmarkt door enkele honderden mensen verzameld voor een 'Jubeldemonstratie'. Het ludieke karakter blijkt uit de oproep vantevoren en uit de toespraak aan het begin van de demonstratie. Het is de bedoeling om de EU-leiders toe te juichen vanwege de enorme inspanningen die zij voor ons welzijn geleverd hebben. De organisatoren hebben ook een slagroomtaart bij zich om aan President Chirac aan te bieden. De tocht vertrekt en loopt naar Hotel The Grand (verblijfplaats van Chirac en Blair) via kleine straatjes tussen de grachten tot aan de afzettingen. ME in bussen volgt de groep daarbij overal, maar treedt niet op. Bij één van de afzettingen vindt een conversatie met de ME in de linie plaats over het afgeven van de taart voor Chirac. Dit alles in de gezellige jubelstemming. Vanaf de afzetting van de straat Rusland vervolgt de stoet haar weg naar de Munt, waar zich aan de andere kant van het water van de Amstel Hotel l'Europe bevindt (logeeradres van de Benelux-leiders). Hier stuit de vrolijke stoet op een linie ME. De menigte loopt weer terug over de Amstel richting Stopera. Via zijstraten naar het Rembrandtplein lopen kan niet meer, in de Nieuwe Amstelstraat staan linies ME. Terug op de Amstel en in feite op weg naar huis wordt een groep van circa 120 demonstranten aan alle kanten ingesloten voor Hotel Eden. Na een half uur wordt het duidelijk dat de politie weer tot een massa-arrestatie wil overgaan. Verschillende pogingen van de ingesloten mensen -ook met behulp van de pers- om te komen tot een gesprek met de verantwoordelijke politiecommandant mislukken. Het antwoord is: geen commentaar. Uitleg over het hoe en het waarom van de omsingeling en de reden van arrestatie wordt niet gegeven. De pers wordt gewaarschuwd dat zij, wanneer zij binnen de linies blijft, dit voor eigen risico doet.
Een kleine groep demonstranten weet nog te ontsnappen met behulp van een boot die langs vaart en tot twee keer toe een groep mensen wegbrengt. Aan de overkant van het water, voor de Stopera, gebeurt ook het één en ander. Een groep passanten, buurtbewoners en wandelaars staat te kijken naar het ME-optreden en heeft er het één en ander over op te merken. Ook deze groep dreigt door de ME te worden ingesloten. Wie er netjes uit ziet of snel genoeg weg is kan ontkomen, maar dertig personen worden toch nog ingesloten en gearresteerd en later ook naar de gereedstaande GVB-bussen gebracht.
Ondertussen blijven de ingesloten demonstranten doorjubelen, met dit keer de politie als doel. Er worden staande ovaties gebracht aan de aanwezige ME'ers en rechercheurs in burger. Er wordt spontaan geld ingezameld onder de demonstranten om de kosten van dit geldverslindende politieoptreden enigszins te dekken. Wanneer de GVB-bussen voor het arrestantenvervoer arriveren worden strippenkaarten tevoorschijn gehaald om vooral niet zwart te rijden. Er valt geen onvertogen woord.
De volgende dag zou in de krant te lezen zijn dat er charges uitgevoerd waren en dat de demonstratie geprobeerd had de binnenste veiligheidszone bij hotel l'Europe binnen te komen.
Volgens de politie was er diverse malen gesommeerd om een eind te maken aan de demonstratie. Niemand van de demonstranten en de ruim aanwezige pers heeft een sommatie gehoord of charge gezien.
Een journaliste krijgt het tijdens de arrestaties moeilijk. Zij wordt aangehouden en moet haar perskaart laten zien. Haar internationale perskaart wordt afgepakt en zij krijgt de verzekering dat ze nooit meer een nieuwe zal krijgen en dat ze aangeklaagd zal worden. Bovendien moet ze haar opname-apparatuur afzetten.
Alle 143 arrestanten worden gefouilleerd en geboeid met plastic strips in de bussen geplaatst. Hierna blijven de bussen nog een uur staan. Via een vreemde omweg langs Amsterdam-Noord en Badhoevedorp, waar uiteindelijk geen plaats blijkt te zijn voor de arrestanten, rijden de bussen met ME-escorte uiteindelijk terug naar Amsterdam.
Om vier uur 's morgens arriveert de colonne in de Bijlmerbajes. Opvallend is dat een deel van de begeleidende agenten zich ronduit geneert voor het optreden, en in de bussen halfslachtige excuses maakt.
De arrestanten worden de volgende dag heengezonden met een boete c.q. schikkingsvoorstel van 125 gulden. De anoniem gebleven personen worden ongeveer zes uur later vrijgelaten. De vrijgelaten mensen krijgen van de hulpofficier van justitie te horen dat ze in groepjes van zes met een busje bij het metrostation zullen worden afgezet. In werkelijkheid rijden deze busjes bestuurd door penitentiair personeel naar vreemde uithoeken van de stad om mensen te dumpen. Voorbij de ijsbaan onder het spoor door waar de weilanden weer beginnen bijvoorbeeld, of op de derde verdieping van een parkeergarage achter in de Bijlmer worden mensen afgezet.
Een vrijgelaten arrestant wordt bij aankomst op het metro-station direct weer gearresteerd, omdat hij zijn arrestantenfouillering voor de ogen van een agent uitpakt. Deze agent vindt dit provocerend. Uiteindelijk laat hij de jongen gaan met 40 gulden boete wegens verstoring van de openbare orde.

Dinsdag 17 juni

Deze dag wordt een kort geding tegen de staat gevoerd om de arrestanten van zondagavond vrij te krijgen. De rechter bepaalt dat de drie arrestanten die het kort geding hebben gevoerd moeten worden vrijgelaten, omdat het voor hen niet individueel te toetsen is of zij iets hebben bijgedragen aan de door justitie geconstrueerde vereniging.
De rechter voegt daar nog aan toe dat voor arrestanten die in dezelfde positie zitten dezelfde uitspraak geldt. Over de interpretatie van deze uitspraak ontstaat een meningsverschil tussen het OM en de advocaten van de arrestanten. Desondanks worden de mensen die het kort geding voerden meteen vrijgelaten en de rest de dagen erna.

Op deze laatste dag van de Eurotop is er nog ‚‚n grote demonstratie aangekondigd, tegen het Verenigd Europa van het Kapitaal. De politie besluit ook vandaag geen halve maatregelen te nemen en verbiedt de demonstratie een uur van te voren. Toch verzamelen zich enkele duizenden mensen op de Dam, deels om te protesteren tegen de Europese Unie, maar tevens om hun woede te uiten over het politie- en justitieoptreden tijdens de top.
De demonstratie wil koers zetten naar Carré, waar die dag de persconferentie na afloop van de Top gehouden zal worden. De demonstratie wordt begeleid door grote hoeveelheden politie, ME en aanhoudings-eenheden. Met de politie in uniform is goed contact, die is er meteen van overtuigd dat de demonstratie een vreedzaam karakter heeft en probeert de ME weg te houden bij de demonstranten. Dit mislukt echter. Op verschillende plekken in de stad wordt de weg afgezet door ME-eenheden. Wanneer de demonstranten de Pijp in willen, wordt dit door de ME onmogelijk gemaakt. De demonstratie loopt vast op de hoek Ceintuurbaan-Hobbemakade. De geniformeerde politie probeert nog te bemiddelen, omdat een demonstratieverbod in de Pijp toch wat ver gezocht is, maar tevergeefs. De demonstratie besluit terug te keren naar de Dam. Daar wordt de Eurotop afgesloten met de ontworteling van een paar duizend Afrikaantjes, die de Europese vlag verbeelden. 's Avonds volgen er nog twee kleinere acties.
Omstreeks middernacht wordt een tweede Jubeldemonstratie georganiseerd. Dit keer juichen ongeveer tweehonderd mensen burgemeester Patijn toe, om hem te bedanken voor de 'fijne dagen' die hij Amsterdam in het kader van de Eurotop heeft bezorgd. Men spreekt luidruchtig waardering uit voor zijn cadeau voor de bewoners van Amsterdam. Politie te paard doet een poging een aantal mensen omver te lopen en om de hoek staat een grote hoeveelheid ME te wachten, maar alles blijft verder rustig. Na ongeveer een uur gaan alle demonstranten slapen.
Een groepje journalisten houdt diep in de nacht, tijdens de offici‰le persconferentie na afloop van de Top, spandoeken omhoog. Minister Van Mierlo fluistert tegen Wim Kok dat ze wel handgranaten bij zich hadden kunnen hebben en Kok beklaagt zich over de organisatie. Alle activisten worden afgevoerd naar het hoofdbureau van politie. Ook een aanwezige journalist die niets met de actie te maken heeft wordt meegenomen.


zoekarchiefdiscussiereageerhomeenglish