Praktijk van uitzettingen

Nachtelijke inval/ uitzetting in pyama

Vele Iraniërs in Nederland verkeren op dit moment in onzekerheid of ze hier mogen blijven. Regelmatig worden er mensen op verschillende plekken in het land opgepakt en meegenomen naar Schiphol. Dit leidt tot grote angst en wanhoop onder de achterblijvers. Zo werd in een AZC in Leeuwarden midden in de nacht met 20 man politie een inval gedaan. Een gezin met twee kleine kinderen werd geboeid en in pyama meegenomen en naar Schiphol afgevoerd. Volgens een Servisch buurmeisje is de politie de kamer binnengevallen en heeft meteen de man in de boeien geslagen. De dochtertjes van 11 en 9 jaar zijn over de schouder van de politie meegenomen, huilend en in pyama. Het gezin kon geen spullen meenemen hoewel ze al bijna twee jaar in het centrum woonden. De spullen zijn opgeslagen op het AZC-terrein.

's Nachts de wacht houden

De Iraniërs in Leeuwarden zijn bang en wanhopig. 's Nachts houden ze de wacht, uit angst dat de politie weer een inval doet. "We zijn bang dat het nog een keer gebeurt. We roken en praten de hele nacht door. Soms slapen twee gezinnen bij elkaar, we houden zo'n beetje de wacht, zodat we het aan elkaar kunnen doorgeven als er weer iets gebeurt. Onze angst is vergelijkbaar met die in Iran. De Iraanse politie valt ook zo binnen, komt ook nooit via de normale deur. We willen onze kinderen zekerheid geven dus blijven we wakker. Het was echt triest, vooral wat er met de kinderen gebeurd is. Niemand heeft afscheid kunnen nemen."

((Een gezin in een ander AZC werd eind oktober door politie in burger 's morgens vroeg verrast. Om de uitzetting tegen te houden sneed de man zichzelf met een stuk spiegel in zijn nek. Volgens mede-bewoners werd hij in elkaar geslagen en onder dwang de politie-auto in geduwd. ))

Eurocharter Martinair

Meestal worden de mensen via gewone lijnvluchten individueel uitgezet. Maar tegenwoordig zijn de chartervluchten erg in trek. Deze zijn in verhouding goedkoper en gewone passagiers hebben er 'minder last' van.

Op 22 maart 1995 organiseerde Nederland de eerste Europese charter. Een Airbus van Martinair vloog vierenveertig Zaïrezen - 25 uit Nederland, 6 uit Duitsland en 13 uit Frankrijk- naar Kinshasa. Meer dan honderd agenten en ambtenaren begeleidden de groep. De groepsuitzetting had vooral financiële voordelen. Een charter voor grote groepen is voordeliger dan individuele uitzettingen, zeker als de kosten met andere landen gedeeld kunnen worden.

Toen de aanhoudingen voor de charter op gang kwamen, doken honderden Zaïrese vluchtelingen van schrik onder. Anderen begonnen uit protest een hongerstaking. Op de dag van de uitzetting zelf was de toestand op Schiphol erg chaotisch.

Getuige: vrouw halfnaakt over de grond gesleurd

Een Zaïrees die ook naar Schiphol werd gebracht maar net op het nippertje door zijn advocaat van uitzetting gered kon worden, vertelt wat daar gebeurde:

'Op Schiphol aangekomen waren daar nog meer mensen die uitgezet zouden worden. Een familie met twee kinderen, waarvan het oudste meisje midden in haar eindexamen zat. Ik word naar een kantoor gebracht met zo'n 10 agenten, daar word ik overgeleverd aan de politie van Schiphol. Na wat formaliteiten word ik naar een aangrenzende ruimte gebracht. De wand tussen deze ruimte en het kantoor is van glas. Zo komt het dat ik zie hoe een vrouw aan haar armen naar binnen wordt gesleurd door politieagenten. Ze heeft een baby die wordt gedragen door een vrouwelijke agente. De vrouw vraagt de hele tijd: 'waarom gebeurt dit allemaal, wat is dit'. Ze wilde het kantoor niet in omdat ze eerst haar man wilde spreken. Zij werd toen door de politie over de grond getrokken en werd geslagen. Ze droeg een pagne, ze verloor haar kledingstuk. Met alleen een onderbroek aan lag ze op de grond met agenten bovenop haar die haar boeiden. Geboeid in haar onderbroek werd ze bij ons de ruimte ingevoerd. Vervolgens werd de groep verplaatst naar een grote zaal. Toen de vrouw daar later bij ons kwam had ze haar kleding weer aan. De chef van de politie had beloofd dat ze haar man mocht bellen, daarop kalmeerde ze. Iedereen wilde bellen maar dat werd voortdurend geweigerd.

Bloedverlies

Iemand krijgt een telefoontje van een Zaïrese vrouw: "Het is een chaos hier op Schiphol. De marechaussee slaat mensen met knuppels. Een zwangere vrouw loopt naakt rond en verliest bloed. Ik denk dat ze een miskraam krijgt". De man van die zeven maanden zwangere vrouw werd op een draagberrie gebonden en hem werd een injectie gegeven. Anderen hadden handboeien om.

Tijdens de tussenstop in Parijs werden dertien Zaïrezen uit Frankrijk, helemaal met plakband omwikkeld, achterwaarts aan boord gedragen.

Geen Zaïrees

Na de landing op de luchthaven Ndjili werd het vliegtuig door de Zaïrese politiediensten omzwermd, en diplomaten van de betrokken landen keken toe. Volgens de mensenrechtenorganisatie La Voix des Sans-Voix werd iedereen geregistreerd en verhoord door de Snip, de Zaïrese veiligheidsdienst. De Snip beschikte over een passagierslijst van de Nederlandse ambassade. Bij de ondervraging bleek hoe zorgvuldig Europa met vluchtelingen omgaat: zes mensen waren geen Zaïrees: één Ghanees, één Sengalees, twee uit Ivoorkust en twee Zuid-Amerikanen (!!) waren erbij. Ze waren wel zwart maar Swahili spraken ze niet. De zes gingen met hetzelfde vliegtuig terug naar de afzender.

Als worst verpakt

In het voorjaar van 1995 schreef de Belgische Rjkswacht een protestnota tegen het geweld, gebruikt door begeleiders van 'deportees' uit andere landen. De rijkswacht had het vooral over de 'als een worst verpakte' deportees uit Nederland die, in een dwangbuis gesnoerd en op een draagberrie vastgeriemd, in het vliegtuig naar Zaïre werden geschoven. Sabena weigerde enkele keren om ze mee te nemen. Voor de vliegtuigmaatschappijen is het een lucratieve zaak: voor elke Nederlandse deportee op een brancard moeten zes zetels geboekt worden.