KLM - uw Uitzettingsagent

Acties tegen de KLM

Eind 1998 werd door het AC besloten een campagne te beginnen tegen deKLM. De KLM is de grootste luchtvaartmaatschappij in Nederland en voert het grootste deel van de vluchten vanaf Schiphol uit. Zodoende neemt zij ook het grootste deel van de uitzettingen per vliegtuig vanuit Nederland voor haar rekening, de laatste jaren zo'n 12.000 per jaar. In zo'n 2000 gevallen komt hierbij dwang te pas (handboeien, injecties).

De keuze voor de KLM volgde op een succesvolle actie in 1998 tegen Martinair. Deze chartermaatschappij nam groepsuitzettingen van voornamelijk Zairezen voor haar rekening. Daarbij werden vaak groepen vluchtelingen uit verschillende Europese landen in een vliegtuig van Martinair naar kinshasa gevlogen. Een bezetting van het martinair- hoofdkantoor leidde tot twee vervolggesprekken, waarna Martinair toezegde geen groepsuitzettingen meer te doen en voortaan bij individuele uitzettingen eerst contact op te nemen met het AC (wat sindsdien twee keer is gebeurd).

Omdat KLM een veel groter bedrijf is dan Martinair was een andere aanpak gewenst. Bovendien is het bedrijf meer dan een luchtvaartonderneming: het is een merk, dat in Nederland in hoog aanzien staat en wordt beschouwd als een soort nationale trots. Het bedrijf beroept zich op een soort familiegevoel - mensen zouden er trots op zijn te mogen werken voor de KLM. De organisatiegraad van het personeel is mede daarom niet hoog. Druk uitoefenen via vakbonden is dus moeilijk.

Vanaf het begin is er voor gekozen om de nadruk te leggen op die uitzettingen waarbij enige vorm van dwang komt kijken. Belangrijk onderdeel van de campagne is imagobeschadiging. WE willen een situatie bereiken waarin KLM niet meer wordt gezien als een beeldmerk met een zwaan en andere mooie dingen die aan vliegen worden toegeschreven, maar als maatschappij die een belangrijke rol speelt in het weigeren van vluchtelingen en in het deporteren van vluchtelingen. Daartoe is een affiche ontworpen dat de officiele KLMcampagne parodieert, en is in alle volgende acties getracht bij het publiek verwarring te zaaien over wie nu echt van de KLM is en wie niet (door het gebruik van hun kleuren op een bus, door uniformen na te maken etc.)

De KLM heeft tot nu toe naar buiten toe niet gereageerd. Een twee uur durende actie op Schiphol bij de KLMbalies leidde slechts tot de reactie van het bedrijf dat zij een vervoersplicht heeft. Intern zijn de verschillende actie echter wel aangekomen. Er is een zekere diskussie ontstaan binnen het bedrijf. De laatste actie, het posten van een brief aan 5000 werknemers in hun postvakjes op Schiphol, leidde tot woedende reacties van een deel van het personeel, maar ook tot een aantal bemoedigende reacties van personeelsleden. Omdat dit soort dingen veel onrust binnen het bedrijf veroorzaakt zullen we met dit ssort activiteiten verder gaan.

De actiecampagne begon met een actie begin 1999 tijdens de vakantiebeurs, waar reizigers werden opgeroepen niet met de KLM te vliegen zonder een verklaring van de KLM te eisen dat op hun vlucht geen uitzetting zou plaats vinden. Wat bij de actie erg goed werkte, was de aanwezigheid van een zestal mensen in piloten- en stewardessenpakken namens de Werkgroep Verontrust KLM-personeel, die brieven aan de reizigers uitdeelden op KLM- briefpapier om aandacht te vragen voor de positie van kritiese personeelsleden. Dit onderdeel leidde tot veel irritatie bij de KLM. Tijdens de actie werd ook het eerder genoemde affiche gepresenteerd.

De campagne begon pas goed op 12 november. Op die dag werd bij de officiele verkiezing van het merk van de 20e eeuw alvast het merk van de 21e eeuw gepresenteerd: KLM Expell. De presentatie bestond uit het onthullen van een bus die veel gelijkenis vertoonde met de bestaande KLM-bussen die een pendeldienst tussen Amsterdam en Schiphol Airport onderhoudt. De actie kreeg geen enkele publiciteit in de reguliere media. Op 14 november werd door 100 mensen geprotesteerd op Schiphol tegen de betrokkenheid van de KLM bij uitzettingen. In de vorm van theater werd reizegers duidelijk gemaakt wat er zoal gebeurt bij uitzettingen. Ook hier verwarring onder toeschouwers door het grote aantal nagemaakte uniformen van de KLM en politie-uniformen. Schokkend was het te merken dat reizigers vaak net deden of hun neus bloedde. De actie duurde twee uur, en werd door de marechausssee tot onbegrip van de KLM met rust gelaten. De actie leidde tot een groot stuk in een landelijk ochtendblad en korte stukjes in andere kranten. In regionale kranten echter verschenen bijna overal foto's van de actie.

Op 16 november werd actie gevoerd met de bus. De bus reed net voor de echte Klmbus een ronde langs hotels in Amsterdam, waar 'illegalen' werden opgepakt voor de verbouwereerde gezichten van wachtende toeristen. Nauwelijks reacties van omstanders, behalve van agenten die wilden assisteren bij het oppakken en van een voorbijganger die een arrestatie wilde verhinderen. Op 17 november werd een bezoek gebracht aan het zwaarbewaakte hoofdkantoor van de KLM, waar de bus zonder enig probleem door een zwaaiende portier werd binnengelaten. Een van de actievoerders wist de directievertrekken te bereiken, enkel omdat hij een net pak droeg. De anderen stonden bij de ingang te folderen. De politie maakte na een uur een einde aan de actie. Bij de uitgang ontstond nog een felle diskussie met enkele leidinggevenden van de KLM. Zij stelden voor een gesprek te hebben, wat tot op heden niet is gebeurd. Diezelfde dag verscheen het bericht in een Amsterdamse krant dat de KLM in een intern memo waarschuwde voor actievoerders die verkleed als KLMpersoneel of marechaussee probeerde toegang te krijgen tot KLM gebouwen.

Op 18 november hetzelfde scenario bij het kantoor van KLM- Benelux. De bus kwam ook daar op het terrein, ondanks het feit dat een foto van de bus in de portierslobby hing. Duidelijk werd hier dat de irritatie bij het personeel behoorlijk begon op te lopen, getuige de verwensingen die de actievoerders naar het hoofd geslingerd kregen. Op 20 november werd een ronde gedaan langs KLMagenten en reisburos die reizen van de KLM verkopen. Veel racistische reacties van voporbijgangers. Op 29 november werd op de Amsterdamse beurs het KLM aandeel in uitzettingen op de vloer gebracht: door ze vanaf de balustrade naar beneden te gooien. Groot enthousiasme onder de beurshandelaars (gebeurde er tenminste eens iets anders), maar de beveiliging was minder enthousiast en gooide binnen een paar minuten iedereen de beurs uit.

Op 9 maart werd in een parkje middenin het centrum van Amsterdam een monument geplaatst ter ere van de 10.000ste uitzetting door KLM. Het monument werd 36 uur later verwijderd door de gemeente, maar heeft zich in die uren mogen verheugen op de belangstelling van veel voorbijgangers. Op 13 maart werd onder 5000 KLMmedewerkers een brief verspreid met de vraag hun ervaringen bij uitzettingen met ons te delen. Veel negatieve reacties: de meeste reagerenden waren boos een brief van ons in hun interne postvak te vinden. Anderen warten minder boos en vertelden in algemene lijnen wat. Een aantal was blij met de brief en zegde toe ons in de toekomst op de hoogte te houden.

Alles overziend zijn we redelijk tevreden tot nu toe. De onrust binnen het bedrijf is toegenomen en het is duidelijk dat de KLM moeite heeft om haar beleid naar buiten toe geloofwaardig te verkopen. De vorm van de acties heeft ook enthousiasme losgemaakt bij andere activisten. Minder tevreden zijn we over de aandacht in reguliere media voor de acties. De grotere kranten hebben vrijwel niets geschreven, terwijl we in het verleden altijd vrij makkelijk nieuws maakten met onze acties. Wat ook tegenvalt is het aantal mensen dat daadwerkelijk bereikt lijkt deel te nemen aan de acties, maar daar hebben alle actiegroepen last van. De voortzetting van de acties is derhalve geheel van onszelf afhankelijk, wat de campagne er niet eenvoudiger op maakt. Toch staan voor de komende tijd weer nieuwe initiatieven op stapel.

Ondertussen heeft het Autonoom Centrum verschillende acties tegen KLM ondernomen.
Op donderdag 9 maart is er in het Leidsche Bosje (vlakbij het Leidse plein) in Amsterdam een monument met bijbehorende tekst geplaatst. Het monument bestond uit het staartstuk van een vliegtuig met daarop twee stoelen gemonteerd. Na 36 uur is het monument verwijderd. Op het bijbehorende bordje stond: " Monument ter ere van de 10.000ste vluchteling die door de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. KLM is uitgezet, als teken van vaderlandsliefde in haar onbaatzuchtige optreden ten behoeve van de grensbewaking en effectuering van het Nederlandse vluchtelingenprobleem. Een foto komt op de vernieuwde KLM pagina.
Op 13 maart 2000 werd er een brief in de postvakken van ongeveer 5.000 KLM medewerkers verspreid. De verspreiding vond plaats bij de postvakken van het KLM personeel in een gebouw van de KLM op Schiphol. Ondertussen zijn er al meer dan tien reacties gekomen op de brief. De meeste werknemers zijn boos in verband met het feit dat zij geconfronteerd worden met een verhaal over uitzettingen. Enkelen juichen de actie toe.
Op maandag 29 mei 2000 werd een bezoek gebracht aan de thuisadressen van zowel de leden van de directie als de leden van de raad van commissarissen van de KLM. Bij alle plaatsen werden foto's gemaakt en 'zwaanzinnige terugvlucht' folders in de bus gedaan.


	Acties tegen de KLM Eind 1998 werd door het AC besloten een campagne te beginnen tegen deKLM. De KLM is de grootste luchtvaartmaatschappij in Nederland en voert het grootste deel van de vluchten vanaf Schiphol uit. Zodoende neemt zij ook het grootste deel van de uitzettingen per vliegtuig vanuit Nederland voor haar rekening, de laatste jaren zo'n 12.000 per jaar. In zo'n 2000 gevallen komt hierbij dwang te pas (handboeien, injecties). De keuze voor de KLM volgde op een succesvolle actie in 1998 tegen Martinair. Deze chartermaatschappij nam groepsuitzettingen van voornamelijk Zairezen voor haar rekening. Daarbij werden vaak groepen vluchtelingen uit verschillende Europese landen in een vliegtuig van Martinair naar kinshasa gevlogen. Een bezetting van het martinair- hoofdkantoor leidde tot twee vervolggesprekken, waarna Martinair toezegde geen groepsuitzettingen meer te doen en voortaan bij individuele uitzettingen eerst contact op te nemen met het AC (wat sindsdien twee keer is gebeurd). Omdat KLM een veel groter bedrijf is dan Martinair was een andere aanpak gewenst. Bovendien is het bedrijf meer dan een luchtvaartonderneming: het is een merk, dat in Nederland in hoog aanzien staat en wordt beschouwd als een soort nationale trots. Het bedrijf beroept zich op een soort familiegevoel - mensen zouden er trots op zijn te mogen werken voor de KLM. De organisatiegraad van het personeel is mede daarom niet hoog. Druk uitoefenen via vakbonden is dus moeilijk. Vanaf het begin is er voor gekozen om de nadruk te leggen op die uitzettingen waarbij enige vorm van dwang komt kijken. Belangrijk onderdeel van de campagne is imagobeschadiging. WE willen een situatie bereiken waarin KLM niet meer wordt gezien als een beeldmerk met een zwaan en andere mooie dingen die aan vliegen worden toegeschreven, maar als maatschappij die een belangrijke rol speelt in het weigeren van vluchtelingen en in het deporteren van vluchtelingen. Daartoe is een affiche ontworpen dat de officiele KLMcampagne parodieert, en is in alle volgende acties getracht bij het publiek verwarring te zaaien over wie nu echt van de KLM is en wie niet (door het gebruik van hun kleuren op een bus, door uniformen na te maken etc.) De KLM heeft tot nu toe naar buiten toe niet gereageerd. Een twee uur durende actie op Schiphol bij de KLMbalies leidde slechts tot de reactie van het bedrijf dat zij een vervoersplicht heeft. Intern zijn de verschillende actie echter wel aangekomen. Er is een zekere diskussie ontstaan binnen het bedrijf. De laatste actie, het posten van een brief aan 5000 werknemers in hun postvakjes op Schiphol, leidde tot woedende reacties van een deel van het personeel, maar ook tot een aantal bemoedigende reacties van personeelsleden. Omdat dit soort dingen veel onrust binnen het bedrijf veroorzaakt zullen we met dit ssort activiteiten verder gaan. De actiecampagne begon met een actie begin 1999 tijdens de vakantiebeurs, waar reizigers werden opgeroepen niet met de KLM te vliegen zonder een verklaring van de KLM te eisen dat op hun vlucht geen uitzetting zou plaats vinden. Wat bij de actie erg goed werkte, was de aanwezigheid van een zestal mensen in piloten- en stewardessenpakken namens de Werkgroep Verontrust KLM-personeel, die brieven aan de reizigers uitdeelden op KLM- briefpapier om aandacht te vragen voor de positie van kritiese personeelsleden. Dit onderdeel leidde tot veel irritatie bij de KLM. Tijdens de actie werd ook het eerder genoemde affiche gepresenteerd. De campagne begon pas goed op 12 november. Op die dag werd bij de officiele verkiezing van het merk van de 20e eeuw alvast het merk van de 21e eeuw gepresenteerd: KLM Expell. De presentatie bestond uit het onthullen van een bus die veel gelijkenis vertoonde met de bestaande KLM-bussen die een pendeldienst tussen Amsterdam en Schiphol Airport onderhoudt. De actie kreeg geen enkele publiciteit in de reguliere media. Op 14 november werd door 100 mensen geprotesteerd op Schiphol tegen de betrokkenheid van de KLM bij uitzettingen. In de vorm van theater werd reizegers duidelijk gemaakt wat er zoal gebeurt bij uitzettingen. Ook hier verwarring onder toeschouwers door het grote aantal nagemaakte uniformen van de KLM en politie-uniformen. Schokkend was het te merken dat reizigers vaak net deden of hun neus bloedde. De actie duurde twee uur, en werd door de marechausssee tot onbegrip van de KLM met rust gelaten. De actie leidde tot een groot stuk in een landelijk ochtendblad en korte stukjes in andere kranten. In regionale kranten echter verschenen bijna overal foto's van de actie. Op 16 november werd actie gevoerd met de bus. De bus reed net voor de echte Klmbus een ronde langs hotels in Amsterdam, waar 'illegalen' werden opgepakt voor de verbouwereerde gezichten van wachtende toeristen. Nauwelijks reacties van omstanders, behalve van agenten die wilden assisteren bij het oppakken en van een voorbijganger die een arrestatie wilde verhinderen. Op 17 november werd een bezoek gebracht aan het zwaarbewaakte hoofdkantoor van de KLM, waar de bus zonder enig probleem door een zwaaiende portier werd binnengelaten. Een van de actievoerders wist de directievertrekken te bereiken, enkel omdat hij een net pak droeg. De anderen stonden bij de ingang te folderen. De politie maakte na een uur een einde aan de actie. Bij de uitgang ontstond nog een felle diskussie met enkele leidinggevenden van de KLM. Zij stelden voor een gesprek te hebben, wat tot op heden niet is gebeurd. Diezelfde dag verscheen het bericht in een Amsterdamse krant dat de KLM in een intern memo waarschuwde voor actievoerders die verkleed als KLMpersoneel of marechaussee probeerde toegang te krijgen tot KLM gebouwen. Op 18 november hetzelfde scenario bij het kantoor van KLM- Benelux. De bus kwam ook daar op het terrein, ondanks het feit dat een foto van de bus in de portierslobby hing. Duidelijk werd hier dat de irritatie bij het personeel behoorlijk begon op te lopen, getuige de verwensingen die de actievoerders naar het hoofd geslingerd kregen. Op 20 november werd een ronde gedaan langs KLMagenten en reisburos die reizen van de KLM verkopen. Veel racistische reacties van voporbijgangers. Op 29 november werd op de Amsterdamse beurs het KLM aandeel in uitzettingen op de vloer gebracht: door ze vanaf de balustrade naar beneden te gooien. Groot enthousiasme onder de beurshandelaars (gebeurde er tenminste eens iets anders), maar de beveiliging was minder enthousiast en gooide binnen een paar minuten iedereen de beurs uit. Op 9 maart werd in een parkje middenin het centrum van Amsterdam een monument geplaatst ter ere van de 10.000ste uitzetting door KLM. Het monument werd 36 uur later verwijderd door de gemeente, maar heeft zich in die uren mogen verheugen op de belangstelling van veel voorbijgangers. Op 13 maart werd onder 5000 KLMmedewerkers een brief verspreid met de vraag hun ervaringen bij uitzettingen met ons te delen. Veel negatieve reacties: de meeste reagerenden waren boos een brief van ons in hun interne postvak te vinden. Anderen warten minder boos en vertelden in algemene lijnen wat. Een aantal was blij met de brief en zegde toe ons in de toekomst op de hoogte te houden. Alles overziend zijn we redelijk tevreden tot nu toe. De onrust binnen het bedrijf is toegenomen en het is duidelijk dat de KLM moeite heeft om haar beleid naar buiten toe geloofwaardig te verkopen. De vorm van de acties heeft ook enthousiasme losgemaakt bij andere activisten. Minder tevreden zijn we over de aandacht in reguliere media voor de acties. De grotere kranten hebben vrijwel niets geschreven, terwijl we in het verleden altijd vrij makkelijk nieuws maakten met onze acties. Wat ook tegenvalt is het aantal mensen dat daadwerkelijk bereikt lijkt deel te nemen aan de acties, maar daar hebben alle actiegroepen last van. De voortzetting van de acties is derhalve geheel van onszelf afhankelijk, wat de campagne er niet eenvoudiger op maakt. Toch staan voor de komende tijd weer nieuwe initiatieven op stapel. Ondertussen heeft het Autonoom Centrum verschillende acties tegen KLM ondernomen. Op donderdag 9 maart is er in het Leidsche Bosje (vlakbij het Leidse plein) in Amsterdam een monument met bijbehorende tekst geplaatst. Het monument bestond uit het staartstuk van een vliegtuig met daarop twee stoelen gemonteerd. Na 36 uur is het monument verwijderd. Op het bijbehorende bordje stond: " Monument ter ere van de 10.000ste vluchteling die door de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. KLM is uitgezet, als teken van vaderlandsliefde in haar onbaatzuchtige optreden ten behoeve van de grensbewaking en effectuering van het Nederlandse vluchtelingenprobleem. Een foto komt op de vernieuwde KLM pagina. Op 13 maart 2000 werd er een brief in de postvakken van ongeveer 5.000 KLM medewerkers verspreid. De verspreiding vond plaats bij de postvakken van het KLM personeel in een gebouw van de KLM op Schiphol. Ondertussen zijn er al meer dan tien reacties gekomen op de brief. De meeste werknemers zijn boos in verband met het feit dat zij geconfronteerd worden met een verhaal over uitzettingen. Enkelen juichen de actie toe. Op maandag 29 mei 2000 werd een bezoek gebracht aan de thuisadressen van zowel de leden van de directie als de leden van de raad van commissarissen van de KLM. Bij alle plaatsen werden foto's gemaakt en 'zwaanzinnige terugvlucht' folders in de bus gedaan.