Het Verwijderingsbeleid

Het verwijderingsbeleid ligt moeilijk ligt in Nederland.. En niet voor niets. De overheid presteert het keer op keer politieke getinte ambtsberichten te produceren. Die berichten lijken eerder een functie te spelen in het verwijderingsbeleid (er zijn er veel, dus ze moeten weg), dan dat ze iets zeggen over het land van herkomst. Voorbeelden zijn Iran, Somaliland en Sri Lanka.

Niet alleen aan de veiligheid van de landen van herkomst wordt door veel organisaties getwijfeld. Ook de manier waarop sommige vluchtelingen in groepen zijn uitgezet leidt tot veel protest. Eurocharters met Za‹rezen, mislukte missies naar Somali‰, toonbeelden van een r?cksichtslos overheidsbeleid. De dreigende uitzetting van grote groepen Za‹rezen leidde twee jaar geleden tot het startsein van hernieuwd kerkasiel. Toen Irani‰rs hetzelfde lot boven het hoofd hing, gingen velen van hen in hongerstaking. Jarenlang heeft Justitie vluchtelingen aan het lijntje gehouden. Weinig van hen kregen een status, veel gingen in beroep. In een rap tempo worden het laatste jaar de ambtsberichten aangepast. Veel verschillende landen van herkomst worden veilig verklaard. Daarnaast is Justitie druk doende 'overname-overeenkomsten' te sluiten met herkomstlanden, die tot nu toe weigerden mensen zonder papieren op te nemen. Daarnaast speelt natuurlijk de verscherping van het asielbeleid een belangrijke rol. Recentelijk nog de verscherping ten aanzien van mensen zonder papieren. Wie kan er nog wel blijven?

Dat de verwijderingen voor de overheid een steeds groter probleem dreigen te worden blijkt uit de cijfers. In 1992 ging het om 7534 afgewezen vluchtelingen, in 1993 iets minder: 7186. Daarna stijgt het aantal verwijderde vluchtelingen zeer snel: 13293 in 1994, 14509 in 1995 en 16481 in 1996. Het aantal uitzettingen (gedwongen met Marechaussee) is niet spectaculair gestegen: 2253 in 1992, 3366 in 1995 en 3553 in 1996. Ook de vertrekken onder toezicht (melden aan een grenspost, waar iemand zijn of haar reisdocumenten krijgt) zijn vrij constant: 1123 in 1992, 2351 in 1995 en 1839 in 1996. De grote groei zit inderdaad in de adrescontroles: 4158 in 1992, 8792 in 1995 en 11089 in 1996.

Op 20 september 1998. werd de notitie Terugkeerbeleid behandeld in een algemeen overleg van de kamercommissie voor Justitie. De terugkeervoorstellen liegen er niet om. Ze vormen, samen met maatregelen uit het nieuwe ontwerp vreemdelingenwet 2000 een zoveelste stap in de 'stappenplannen' van Justitie om de immigratie te minimaliseren. De verwijderingsmachine wordt scheutig geolied. Onderdelen worden vervangen en het ding zou op volle toeren moeten gaan draaien.

Justitie zal vaker overgaan tot het 'ongewenst verklaren' van vluchtelingen en migranten. Deze bepaling is ooit ge‹ntroduceerd in de vreemdelingenwet (art. 21 Vw) om, als de aanwezigheid van een vreemdeling als zodanig storend wordt ervaren, hem te weren door zijn terugkeer naar en verblijf in Nederland strafbaar te stellen. Om illegaal verblijf te voorkomen cre‰ert de terugkeernotitie in de vreemdelingenwet een nieuwe mogelijkheid tot bewaring voor de duur van maximaal vier weken, Justitie noemt dit 'verwijderingsdetentie'. Justitie zegt dat velen onderduiken op het moment dat de uitzettingspapieren klaarliggen. Nu wil zij die categorie voor wie verwijderdocumenten (laissez-passer) klaarliggen of zijn aangevraagd preventief hechten, een nieuwe detentiefase in de verblijfsprocedure. Dit betekent dat een vreemdeling direct na het aanhoren van een negatieve beschikking in bewaring kan worden genomen als reispapieren klaarliggen. De diverse diensten (IND, COA, IOM) gaan intensiever samenwerken. Ze sluiten een'managementcontract' en bewaken dat elke dienst bijdraagt aan verwijdering. Een landelijke projectleider terugkeer zal aanspreekbaar zijn op 'verwijderresultaat', regionale terugkeerteams gaan de verwijderingen uitvoeren en een stuurgroep controleert de boel. Deze bestaat uit de landelijke projectleider, uit ambtenaren van Defensie, BuZa, BiZa, Justitie, IND, COA, Kmar en vreemdelingenzaken van de Raad van Hoofdcommissarissen.

(meer info: http://www.xs4all.nl/~ac/klm)